Khi nam giới bước sang tuổi xế chiều luôn có những lo lắng về bệnh tật, một trong những mối lo đó chính là vấn đề về tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt thường gặp ở nam giới tuổi già, giai đoạn đầu thường không có triệu chứng tiêu biểu gì nên khi phát hiện bệnh thường ở giai đoạn sau. Vì vậy việc điều trị sẽ trở lên khó khăn và tốn kém hơn. Khi không phát hiện và điều trị kịp thời bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư
Các yếu tố nguy cơ dưới đây làm tăng khả năng ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới
- Tuổi tác: Nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến tăng theo tuổi tác, phổ biến ở Việt Nam là ở độ tuổi trên 65 tuổi.
- Màu da: Đàn ông da đen có nguy cơ mắc chứng ung thư này cao hơn những người đàn ông của các chủng tộc khác. Không rõ ràng tại sao điều này.
- Gia đình: Trong gia đình có người từng mắc ung thư tuyến tiền liệt, nguy cơ của người đó cao hơn những người bình thường khác.
- Chứng béo phì. Khi đàn ông có trọng lượng lớn được chẩn đoánmắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn và việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Các biến chứng của ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư lây lan
Tuyến tiền liệt bị ung thư, khi phát triển có thể lây lan sang các cơ quan gần đó hoặc lân lan qua đường máu hoặc hệ bạch huyết đến xương hoặc các cơ quan khác. Ung thư có thể lây lan sang các vùng khác của cơ thể gây khó khăn hơn cho việc điều trị.
Tiểu không kiểm soát
Ung thư tuyến tiền liệt và việc điều trị nó đều gây ra chứng tiểu không tự chủ. Điều trị không kiểm soát phụ thuộc vào loại có, nghiêm trọng và khả năng nó sẽ cải thiện theo thời gian làm thế nào. Điều trị tùy chọn có thể bao gồm thuốc men, ống thông và phẫu thuật.
Rối loạn cương dương
Đây có thể là kết quả của ung thư tuyến tiền liệt hoặc việc điều trị nó, bao gồm cả bức xạ, phẫu thuật, điều trị hormone. Thuốc men, thiết bị chân không hỗ trợ trong việc đạt được sự cương cứng và phẫu thuật có sẵn để điều trị rối loạn cương dương.
Chẩn đoán
Một số biện pháp chuẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt thường dùng là:
Thăm dò trực tràng: Bác sĩ sẽ dùng ngón tay có đeo găng đưa vào trực tràng để cảm nhận được thành tuyến tiền liệt để tìm các khối u hoặc các khu vực bất thường.
Mức kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) cao trong máu. Kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt, một chất được tiết ra bởi tuyến tiền liệt có thể được tìm thấy ở mức tăng cao trong máu của những bệnh nhân bị ung thư tuyến tiền liệt.
Xét nghiệm sinh thiết bằng siêu âm xuyên trực tràng định hướng ở tuyến tiền liệt: Đây là một thủ tục sử dụng dụng cụ lấy mẫu sinh thiết siêu âm ở trực tràng để kiểm tra tuyến tiền liệt.
Chụp cắt lớp hoặc cộng hưởng từ vùng chậu. Bản chụp chi tiết của vùng chậu giúp xác định sự lan tỏa của ung thư sau khi xét nghiệm sinh thiết để khẳng định nười bệnh có bị ung thư hay không.
Điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Lựa chọn phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt phụ thuốc vào nhiều yếu tố như:
- Tuổi tác và tuổi thọ kỳ vọng
- Sức khỏe của người bệnh và các yếu tố nguy cơ
- Mắc các bệnh quan trọng khác, ví dụ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tiểu đường …
- Mức kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt
- Điểm Gleason (thu thập từ bác sĩ khám bệnh dựa trên kết quả sinh thiết tuyến tiền liệt)
- Mức độ di căn của ung thư
- Tình trạng của bất thường khi thăm dò trực tràng
Giám sát tích cực
Người bệnh được lựa chọn để theo dõi chặt chẽ bằng các xét nghiệm máu, kiểm tra sinh thiết nhiều lần và điều trị được bắt đầu khi có bằng chứng tiến triển của ung thư. Phương pháp này thường được áp dụng ở những người bệnh giai đoạn đầu mắc ung thư với khối lượng nhỏ và sẵn sàng phối hợp với phác đồ điều trị của bác sĩ.
Phương pháp phẫu thuật
Phẫu thuật được coi là phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt, cắt bỏ tuyến tiền liệt, những mô xung quanh và các túi tinh. Dựa vào thực trạng bệnh của bệnh nhân, các hạch bạch huyết vùng chậu xung quanh tuyến tiền liệt cũng có thể bị loại bỏ trong một số trường hợp.
Phương pháp này cho phép cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt, cho phép bác sĩ tiến hành một cuộc kiểm tra toàn diện. Khi tuyến tiền liệt đã được loại bỏ, kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt sẽ giảm đến một mức không thể đo được. Điều đó sẽ giúp bác sĩ theo dõi sự tái phát của ung thư. Xạ trị có thể được sử dụng nếu cần thiết.
Có hai lựa chọn phẫu thuật :
- Phẫu thuật hở cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt
- Phẫu thuật nội soi cắt bỏ tuyến tiền liệt
Khi cắt tuyến tiền liệt, người bệnh có thể gặp một số biến chứng như: Tình trạng rò rỉ nước tiểu nhẹ hoặc vừa, đặc biệt là ngay sau phẫu thuật, có thể gặp khó khăn với việc cương dương và cần phải điều trị bất lực.
Xạ trị
Phương pháp chữa ung thư sử dụng những tia X với năng lượng cao để giết chết các tế bào ung thư hoặc kìm hãm sự phát triển của chúng. Có hai loại xạ trị :
- Xạ trị bên ngoài
- Đặt hạt phóng xạ
Các biến chứng của xạ trị: Người bệnh có thể bị viêm bàng quang do bức xạ, viêm trực tràng có thể xảy ra sau khi điều trị vì các tia xạ trị đi qua bàng quang và trực tràng. Hầu hết các triệu chứng được cải thiện sau khi hoàn thành xạ trị.
Nội tiết tố trị liệu
Ở ung thư tuyến tiền liệt, nội tiết tố nam có thể làm ung thư phát triển. Nội tiết tố trị liệu tác động bằng cách loại bỏ nguồn tiết nội tiết tố nam hoặc chống lại hoạt động của nó đối với tế bào ung thư bằng thuốc hoặc phẫu thuật. Thuốc điều trị có thể ở dạng đặt dưới da hoặc tiêm bắp hoặc thuốc uống
Phẫu thuật gồm có cắt bỏ tinh hoàn, nguồn chính của nội tiết tố nam. Cảm giác nóng đột ngột, suy giảm chức năng tình dục, mất ham muốn tình dục có thể xảy ra ở bệnh nhân sử dụng nội tiết tố trị liệu.
Tác dụng có thể khác nhau tuỳ cơ địa của người dùng