Hiện tượng bí tiểu do nhiều nguyên nhân gây ra và làm người bệnh có cảm giác bứt rứt, khó chịu ảnh hưởng khá lớn tới cuộc sống của người bệnh. Cây mã đề được biết đến điều trị chứng tiểu đêm, tiểu nhiều lần, bí tiểu ở người lớn tuổi. Cùng tham khảo chi tiết dưới đây.
Cây mã đề
Nguyên nhân gây bí tiểu
1. Bàng quang không co bóp đủ mạnh
Bàng quang có cấu tạo 3 lớp và chịu sự chỉ đạo của hệ thần kinh thực vật hay tự do. Khi bàng quang có đủ lượng nước tiểu, thông thường là 300 – 400 ml sẽ xuất hiện phản xạ muốn đi tiểu.
Trường hợp bàng quang không co bóp đủ mạnh khi xảy ra trong các trường hợp dưới đây:
- Mất sự liên hệ với thần kinh thực vật, đặc biệt là chấn thương cột sống
- Thành bàng quang bị chai xơ do viêm mạn tính
- Mô đàn hồi bị thay thế bằng mô sợi làm bàng quang co bóp yếu
2. Các cơ vòng không giãn nở
Các cơ vòng nhẵn không giãn nở xảy ra trong các trường hợp dưới đây:
- Cơ vòng bị biến dạng và chèn ép bởi u tiền liệt tuyến, bị bít kín do sỏi ở bàng quang
- Mất liên lạc với hệ thần kinh thực vật, thường gặp khi chấn thương cột sống
- Cơ vòng bị xơ chai bẩm sinh hay do viêm mạn tính
Cơ vòng ngoài có bản chất là luôn co thắt lại nên khi đi tiểu, não sẽ ức chế sự co thắt này và làm giãn nở. Khi gặp nguyên nhân nào đó, não không tác động vào cơ vòng sẽ gây nên hiện tượng bí tiểu.
3. Sự không thông suốt của niệu đạo
Niệu đạo không thông suốt sẽ gây nên hiện tượng bí tiểu. Các nguyên nhân dẫn tới tình trạng này bao gồm:
- Niệu đạo bị chít hẹp do viêm làm xơ hóa
- Do sỏi hoặc bị vỡ do chấn thương.
Chữa bí tiểu bằng cây mã đề
Hiện tượng bí tiểu cần phải điều trị càng sớm càng tốt vì tình trạng ứ đọng nước tiểu kéo dài sẽ gây hiện tượng căng trướng hệ tiết niệu gây viêm nhiễm ngược dòng và suy thận. Khi đó sức khỏe và tính mạng sẽ bị đe dọa.
Ở người lớn tuổi mắc chứng tiểu đêm, tiểu nhiều lần, khó tiểu có thể dùng cây mã đề để điều trị. Cách chế biến như sau: Đem cây mã đề tước bỏ phần rễ, rửa sạch rồi giã nát, vắt lấy nước khoảng 1 chén; hòa thêm mật ong vào nước thuốc để uống.
Nếu người già đi tiểu ra máu do nhiệt thì áp dụng bài thuốc sau:
Dùng hạt mã đề (30-50g) nấu với 600ml nước, sắc lại còn 300ml. Dùng nước này nấu với 100g hạt kê thành món cháo kê, ăn vào lúc đói bụng, kì công nhưng công dụng rất tốt.
Mã đề còn được dùng chữa trị chứng phù thũng và nhiệt tả:
Lấy hạt mã đề, ý dĩ (mỗi thứ từ 300-500g) trộn đều, sao qua lửa rồi đem tán thành bột. Mỗi ngày uống thuốc 3 lần, mỗi lần dùng khoảng 10g bột hoà với nước uống vào trước bữa ăn.
Nếu kết hợp mã đề với mía lau, tía tô và rễ tranh đun nước uống hằng ngày có tác dụng thanh nhiệt cơ thể. Trộn mã đề với kim ngân nấu nước uống giúp sáng mắt.
Tác dụng khác của cây mã đề:
Đối với phụ nữ kinh nguyệt không đều, huyết kết gây nên đau bụng kéo dài nên uống nước mã đề để thông kinh và giảm đau. Phụ nữ nên uống thuốc 3 ngày trước khi tới chu kì sẽ phát huy tác dụng nhiều hơn. Với những vết thương hở, dùng cây mã đề giã nát đắp vào vết thương để cầm máu.
Chữa bí tiểu bằng các bài thuốc khác
Các bài thuốc Đông y dùng chữa bí tiểu khi cơ thể bị nhiệt, chức năng thận yếu hoặc hỗ trợ điều trị khi mắc các bệnh nhiễm khuẩn, viêm đường tiết niệu, các bệnh về thận có triệu chứng bí tiểu. Áp dụng một số bài thuốc sau:
Bài 1: Củ sắn dây
Lấy củ sắn dây cạo sạch vỏ, thái ra từng miếng phơi khô, đem sấy cho giòn. Sau đó giã nhỏ, đem rây thật mịn và hòa với đường uống. Dùng trong 10 ngày bệnh sẽ thuyên giảm
Bài 2: Bầu đất, râu ngô, mã đề
- Bầu đất 30g
- Râu ngô 20g
- Mã đề 20g
Tất cả cho vào ấm đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia 2 lần uống trong ngày, dùng 10 ngày.
Bài 3: Búp tre, rau má
- Búp tre 20g
- Rau má 20g
Hai thứ trên để tươi, rửa sạch, giã nát với vài hạt muối, thêm nước gạn uống ngày 2 lần. Uống 1 tuần.
Bài 4: Hoa súng, râu ngô, rễ cỏ tranh…
- Hoa súng 15g
- Râu ngô 15g
- Rễ cỏ tranh 10g
- Rau má 10g
- Rau diếp cá 10g
Tất cả cho vào ấm đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia 2 lần uống trong ngày, dùng 10 ngày.
Bài 5: Kim tử anh, đường trắng
- Kim anh tử 1,5kg
- Đường trắng vừa đủ dùng
Kim anh tử rửa sạch, nấu thành cao, cho thêm đường trắng, trộn đều, chữa chứng đái dắt ở trẻ em. Mỗi lần uống 1 thìa canh, ngày 2 lần..
Bài 6: Da vàng mề gà
Lấy 20 cái kê nội kim (mề gà) lột lấy lớp da vàng trong mề gà, rang cho cháy và tán thành bột mịn, chia làm 4 lần để uống.
Mỗi ngày uống vài lần với nước sôi để nguội. Chế độ ăn cung cấp thêm một số hoa quả như chanh, cam hoặc đậu xanh nấu, trứng gà tươi. Kiêng ăn các loại cay nóng như ớt, hạt tiêu…
Bài 7: Bí xanh
Lấy một miếng bí xanh bằng cái bát con, gọt bỏ vỏ ngoài, giã vắt lấy nước và hòa thêm chút muối để uống, hoặc gọt vỏ ăn sống, hoặc luộc bí xanh ăn và uống cả nước. Dùng trong 10 ngày.
Nếu cảm thấy khó uống có thể luộc bí xanh ăn bao nhiêu tùy thích, uống cả nước luộc
Tác dụng có thể khác nhau tuỳ cơ địa của người dùng