Kích thước tuyến tiền liệt bình thường và phì đại

Tuyến tiền liệt là bộ phận chỉ có ở nam giới, nằm ở dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo. Chức năng của tuyến này có nhiệm vụ tạo ra chất lỏng cho tinh trùng và vận chuyển chúng trong quá trình xuất tinh. Kích thước tuyến tiền liệt sẽ có xu hướng tăng dần khi nam giới già đi, từ đó làm gây ra các triệu chứng tiết niệu. Vậy kích thước bình thường của tuyến tiền liệt và khi phì đại là bao nhiêu?

Tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một tuyến thuộc hệ thống sinh sản ở nam giới. Nó nằm ở dưới đáy bàng quang (gần cổ bàng quang) đồng thời bao quanh một phần ống niệu đạo sau.

Do có một vị trí đặc biệt như vậy nên tuyến tiền liệt đảm nhiệm các chức năng:

• Kiểm soát nước tiểu bằng cách tạo áp lực trực tiếp đối với phần niệu đạo mà tuyến tiền liệt bao quanh.
• Tạo dịch kiềm màu trắng hòa vào tinh trùng tạo thành tinh dịch ở nam giới. Chất nhầy này có nhiệm vụ nuôi dưỡng và bảo vệ tinh trùng khỏi các tác nhân gây hại đồng thời giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn trong cơ thể nữ giới.

Tuyến tiền liệt có vai trò khá quan trọng, được coi như là trái tim thứ hai của nam giới. Khi tuyến tiền liệt mắc bệnh mà thường gặp nhất là viêm tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt, nó sẽ gây ra một loạt các triệu chứng về đường tiểu tiện như: chứng đi tiểu nhiều lần cả ngày và đêm, tiểu rắt, tiểu buốt, bí tiểu, tiểu không thành dòng…

☛ Chi tiết: Tuyến tiền liệt là gì? Vị trí và chức năng

Kích thước của tuyến tiền liệt

Kích thước bình thường của tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt có xu hướng phát triển trong suốt cuộc đời của nam giới và chia ra làm nhiều giai đoạn khác nhau. Mỗi giai đoạn này tuyến tiền liệt lại có một kích thước được coi là bình thường, cụ thể như sau:

– Hình thành. Tuyến tiền liệt sơ khai bắt đầu xuất hiện từ tuần thứ 9 đến 10 của thai kì. Đây cũng là giai đoạn mà thai nhi bắt đầu hình thành các bộ phận sinh dục.

– Lúc mới sinh. Kích thước tuyến tiền liệt ở các bé trai lúc này chỉ nhỏ bằng hạt đậu tương. Sau đó tuyến sẽ không phát triển thêm, giữ nguyên kích thước này cho tới tuổi dậy thì.

–  Tuổi dậy thì. Nồng độ của androgen tăng mạnh, kích thích tuyến tăng trưởng nhanh. Lúc này tuyến trở nên lớn gấp đôi so với giai đoạn trước đó. Đây cũng là lúc chức năng sinh sản của tuyến tiền liệt bắt đầu hoạt động.

–  Tuổi trưởng thành. Khi nam giới ở tuổi 20, tuyến tiền liệt có kích thước như sau: rộng khoảng 4 cm, cao khoảng 3 cm và dày khoảng 2,5 cm, tương đương với một quả óc chó. Tuyến sẽ giữ kích thước này trong suốt những năm 20 tuổi tới 40 tuổi.

–  Những năm 50 tuổi. Ở giai đoạn này, tuyến tiền liệt lại bắt đầu tăng trưởng về kích thước, lớn như một quả bóng bàn (khoảng 25 g) hoặc có thể to hơn rất nhiều, lên tới 80 g. Và nó có thể tiếp tục phát triển trong suốt phần đời còn lại của nam giới.

Hiện tượng này được gọi là tăng sản lành tính tuyến tiền liệt hay phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính ảnh hưởng đến khoảng 50% nam giới trong độ tuổi từ 51 đến 60 và lên đến 90% ở nam giới trên 80 tuổi

Kích thước trung bình của tuyến tiền liệt

Như ta đã thấy ở trên, tuyến tiền liệt trải qua 2 giai đoạn về tăng trưởng kích thước.

1. Giai đoạn dậy thì với kích thước như quả óc chó, ổn định tới những năm 40 tuổi.
2. Giai đoạn những năm 50 tuổi với kích thước như quả chanh hoặc hơn.

Vì thế, kích thước trung bình của tuyến tiền liệt được coi là bình thường là nặng từ 20g – 25g, với bề dày khoảng 2,5cm rộng khoảng 4 cm và cao 3cm, hình dáng giống như quả óc chó.

Kích thước phì đại tiền liệt tuyến

Kích thước phì đại của tuyến tiền liệt là khi nó có chiều rộng hơn 4cm, cao hơn 3 cm cao, dày hơn 2,5 cm và nặng hơn 25 gam.

Kích thước phì đại này rất khác nhau ở mỗi người, có người chỉ lớn hơn kích thước trung bình một chút (khoảng 30 g), có người lại rất lớn (có thể tới tận 80 – 100 g, to như quả bóng gôn).

Sự lớn lên của tuyến tiền liệt gây chèn ép niệu đạo làm ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển nước tiểu, khó tiểu, tiểu lắt nhắt, tiểu nhiều… kéo dài làm ảnh hưởng rất nhiều đến công việc, sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh.

Tuy nhiên bạn cũng cần biết rằng, sự tăng trưởng về kích thước của tuyến tiền liệt ở nam giới lứa tuổi trung niên này là bình thường và nó hoàn toàn không phải là bệnh ung thư.

☛ Xem thêm: Phì đại tuyến tiền liệt là bệnh gì?

Điều gì khiến tuyến tiền liệt thay đổi kích thước?

Androgen^(*) là hormone có liên quan đến mọi khía cạnh của sự phát triển, tăng trưởng và hoạt động của tuyến tiền liệt, từ giai đoạn đầu trong quá trình hình thành phôi ở nam giới đến sự tăng sản tuyến tiền liệt ở đàn ông.

Khi nam giới còn trong bụng mẹ, androgen giúp hình thành nên các tế bào tuyến tiền liệt. Cho tới giai đoạn dậy thì, androgen cần thiết cho sự phát triển và chức năng biệt hóa của tuyến. Androgen cũng được cho là nguyên nhân khiến tuyến tiền liệt phì đại ở nam giới cao tuổi.

Khi nam giới già đi, lượng testosterone trong máu của nam giới giảm xuống nhưng lượng dihydrotestosterone (DHT) (cũng là một loại hormone nam, được tạo thành từ testosterone) vẫn được tích tụ với nồng độ cao trong tuyến tiền liệt. Sự tích tụ DHT này có thể khiến các tế bào tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển.

☛ Xem thêm: Nguyên nhân phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới

(*) Hiểu đơn giản, nội tiết tố androgen là một nhóm các hormone khác nhau. Trong đó, được biết đến nhiều nhất là testosterone. Androgen được sản xuất ở cả nam giới và nữ giới, nhưng ở nam giới là chủ yếu. Nội tiết tố này không chỉ ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt nói riêng mà còn ảnh hưởng đến cả sức khỏe tình dục nói chung; chúng cũng đóng một vai trò trong quá trình trao đổi chất, sự phân bố mỡ và cơ trong cơ thể, cùng nhiều chức năng quan trọng khác.

Kích thước tuyến tiền liệt và độ nặng của bệnh phì đại

Khi bạn bị phì đại tuyến tiền liệt, kích thước của tuyến sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến độ nặng của các triệu chứng bệnh.

Các bác sĩ cho biết rằng, nhiều nam giới có tuyến tiền liệt chỉ hơi to nhưng triệu chứng rối loạn tiểu tiện lại xảy ra khá nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đáng kể tới chất lượng cuộc của bệnh nhân. Và cũng có những bệnh nhân có tuyến tiền liệt phát triển lớn nhưng các triệu chứng chỉ diễn ra rất nhẹ.

Vì thế, kích thước của tuyến tiền liệt sẽ không liên quan đến việc xác định nhu cầu điều trị của bệnh nhân, mà độ nặng của các triệu chứng mới là yếu tố quyết định. Việc xác định kích thước tuyến tiền liệt chỉ quan trọng trong việc giúp bác sĩ đưa ra phương pháp phẫu thuật phù hợp, khi bệnh nhân có chỉ định hoặc mong muốn phẫu thuật.

Kích thước tuyến tiền liệt bao nhiêu thì cần mổ?

Tuyến tiền liệt chỉ có chỉ định mổ khi quá to khiến việc điều trị nội khoa bằng thuốc từ bên trong không còn tác dụng. Người bệnh sẽ được bác sĩ kiểm tra, đo kích thước tuyến tiền liệt ở thời điểm hiện tại, cân nhắc sức khỏe tổng thể, từ đó đưa ra kết luận cuối cùng có nên mổ hay không.

Thông thường, tùy theo trọng lượng và kích thước tuyến tiền liệt của bệnh nhân các bác sĩ điều trị sẽ có hướng tư vấn khác nhau:

• Nếu kích thước tuyến tiền liệt lớn hơn 80g nên mổ nội soi tuyến tiền liệt như: mổ nội soi tuyến tiền liệt qua niệu đạo, qua cổ bàng quang, mổ bằng dao lưỡng cực, bằng tia laser…
• Kích thước tuyến tiền liệt trên 100g nên tham khảo phương pháp mổ mở theo đường xương mu hoặc qua bàng quang.
• Nếu kích thước tuyến tiền liệt nhỏ hơn 80g, người bệnh nên tham khảo các phương pháp điều trị nội khoa tuyến tiền liệt bằng thuốc từ bên trong.

Với những bệnh nhân chưa có chỉ định mổ, ngoài việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, chúng tôi khuyên dùng thêm sản phẩm Vương Bảo.

Vương Bảo là sản phẩm kế thừa từ công trình nghiên cứu cấp nhà nước về cây Náng hoa trắng của TS. Nguyễn Bá Hoạt – một chuyên gia về Dược liệu Việt Nam.

Theo nghiên cứu của TS. Hoạt, Náng hoa có tác dụng làm giảm phì đại lành tính trên tuyến tiền liệt lên tới 35,4%; đồng thời giúp chống viêm mạn, giảm trong lượng u hạt rất tốt.

Vương Bảo với thành phần chính là Náng hoa trắng cùng nhiều loại thảo dược đã được nghiên cứu lâm sàng khác, giúp cải thiện nhanh hơn cả về triệu chứng rối loạn tiểu tiện cũng như giảm u phì đại tiền liệt tuyến.

Ngoài ra, những bệnh nhân sau mổ u phì đại tuyến tiền liệt cũng có thể sử dụng sản phẩm để dự phòng tái phát.

Để tìm hiểu thêm về sản phẩm, bạn xem bài viết: Vương Bảo chữa tuyến tiền liệt có tốt không?

Người bệnh có thể tự kiểm tra kích thước tuyến tiền liệt không?

Trên thực tế, rất khó để người bệnh có thể tự kiểm tra xem kích thước tuyến tiền liệt có ở mức trung bình hay không?

Để biết chính xác kích thước cũng như sớm phát hiện các bệnh tuyến tiền liệt (có thể xảy ra), người bệnh cần đến thăm khám tại các cơ sở Y tế uy tín. Tại đây, các bác sĩ có thể dùng các phương pháp giúp người bệnh xác định kích thước tuyến tiền liệt như:

• Siêu âm: nhằm đo chính xác kích thước và khối lượng của tuyến tiền liệt ở thời điểm hiện tại; đo được lượng nước tiểu tồn dư trong bàng quang để đánh giá mức độ ảnh hưởng của bệnh. Để tiến hành siêu âm, người bệnh cần nhịn tiểu cho bàng quang căng to, từ đó đánh giá chính xác tuyến tiền liệt.
• Thăm trực tràng: Phương pháp này phụ thuộc nhiều vào kỹ năng của bác sĩ. Sờ nắm tuyến tiền liệt thông qua trực tràng có thể giúp bác sĩ phát hiện kích thước tuyến tiền liệt có phình to hay không?

Tổng kết

Ở nam giới trưởng thành, kích thước trung bình của tuyến tiền liệt là nặng từ 20g – 25g, bề dày khoảng 2,5cm rộng khoảng 4 cm và cao 3cm, hình dáng giống như quả óc chó. Khi tuyến phát triển lớn hơn kích thước này thì gọi là phì đại tuyến tiền liệt.

Phì đại tuyến tiền liệt có thể gây ra những triệu chứng rối loạn tiết niệu, làm ảnh hưởng tới cuộc sống và sức khỏe của bệnh nhân. Vì thế, nếu gặp bất kì triệu chứng nào, bạn nên sớm đi khám để được chẩn đoán và có phác đồ điều trị phì hợp.