Chức năng tuyến tiền liệt của nam giới

Tuyến tiền liệt là tuyến nằm ngay cổ bàng quang và ôm lấy niệu đạo. Tuyến này có chức năng khá quan trọng, đó chính là kiểm soát nước tiểu và sản xuất một số chất có trong tinh dịch. Cùng tìm hiểu về chức năng quan trọng của tuyến này ở nam giới.

Tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt nằm ở đâu?

Tuyến tiền liệt là một tuyến nằm ngay dưới bàng quang giáp với cổ bàng quang, nằm phía sau xương mu và nằm phía trước trực tràng và túi tinh đồng thời tuyến tiền liệt bao quanh một phần ống niệu đạo sau (hay chính là phần thùy giữa). Tuyến tiền liệt cũng là một tuyến nằm trong hệ sinh dục của nam giới tuy nhiên có rất nhiều đàn ông không biết sự “góp mặt” của tuyến này.

Tuyến tiền liệt được tạo thành bởi các tuyến nhỏ bao quanh các mô liên kết gọi là chất đệm. Những tuyến nhỏ này là nơi tạo ra dịch. Chất đệm chứa vài tế bào cơ có thể co giãn khi phóng tinh giúp cho dịch này đi vào niệu đạo.

Vị trí tuyến tiền liệt ở nam giới

Kích thước và hình dạng tuyến tiền liệt

Hình dạng và kích thước tuyến tiền liệt thay đổi dần theo thời gian đi cùng với sự phát triển và hoàn thiện cơ thể của nam giới. Cụ thể:

• Khi vừa chào đời: kích thước tuyến tiền liệt rất nhỏ thường chỉ bé bằng hạt đậu nành.
• Giai đoạn tuổi thiếu niên: tuyến tiền liệt lớn dần với kích thước nặng khoảng hạt hạnh nhân, có dạng hình elip.
• Giai đoạn tuổi trưởng thành: tuyến tiền liệt ngừng phát triển với kích thước trung bình nặng chừng 20g – 25g, rộng 4cm, cao 3cm, dày 2,5cm, hình dạng giống như quả óc chó.
• Giai đoạn tuổi trung niên: tuyến tiền liệt bắt đầu bị “lão hóa ngược”, các tế bào mô tuyến tiền liệt phát triển nhanh khiến kích thước tuyến tiền liệt phình to và gây ra các bệnh tuyến tiền liệt như: u xơ tiền liệt tuyến (phì đại tuyến tiền liệt, u tuyến tiền liệt lành tính) và ung thư tuyến tiền liệt (u tuyến tiền liệt ác tính).

Phân thùy:

Tiền liệt tuyến được chia ra làm ba thuỳ:

• Thuỳ phải
• Thuỳ trái
• Thùy giữa: nằm sau niệu đạo và “ôm gọn” một phần niệu đạo sau với hình dạng ngón tay (eo thùy).

Hiện nay, quan niệm mới chia tiền liệt tuyến làm 5 vùng: vùng ngoại biên, vùng trung biên, vùng cơ sợi, vùng quanh niệu đạo và vùng chuyển tiếp.

Để tìm hiểu chi tiết hơn về tuyến tiền liệt ở nam giới mời bạn hãy cùng tham khảo thêm:

Chức năng tuyến tiền liệt ở nam giới

• Tạo dịch nhầy hòa vào tinh dịch: Tiền liệt tuyến (cùng với những tuyến phụ khác như túi tinh và tuyến Cowper) sản xuất ra phần lớn dịch trong tinh dịch. Chất dịch này sẽ trộn lẫn tới tinh trùng làm tăng thời gian sống của các “tinh binh”, bảo vệ tinh trùng khỏi các tác nhân gây bệnh trong cơ thể đồng thời giúp các tinh trùng thuận tiện cho việc di chuyển trong tử cung của nữ giới.
• Co bóp và kiểm soát nước tiểu: Phần thùy giữa tuyến tiền liệt có khả năng làm chảy ngược nước tiểu về phía bàng quang khi nam giới phóng tinh, đồng thời lúc này các cơ thắt trong ở đáy bàng quang sẽ đóng lại. Từ đó giúp ngăn chặn không cho nước tiểu và tinh dịch đi ra ngoài cơ thể qua niệu đạo cùng một lúc. Khi đạt đỉnh của khoái cảm, cơ vòng này sẽ đóng chặt để ngăn không cho tinh dịch trào ngược vào bàng quang.

Bệnh lý về tuyến tiền liệt thường gặp

Có 3 bệnh về tuyến tiền liệt thường gặp nhất là: viêm tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt (hay còn gọi là bệnh phì đại tuyến tiền liệt) và ung thư tiền liệt tuyến.

Viêm tuyến tiền liệt

Viêm tuyến tiền liệt có thể xảy ra cả ở những người có tuổi và trẻ tuổi. Nguyên nhân thường do virus hoặc vi khuẩn xâm nhập gây nên tình trạng viêm nhiễm. Chúng chia 2 dạng:

• Viêm tuyến tiền liệt cấp tính: bệnh xuất hiện đột ngột và chuyển biến nhanh
• Viêm tuyến tiền liệt mạn tính: do viêm tuyến tiền liệt kéo dài nhưng không được chữa trị triệt để làm bệnh tái đi tái lại nhiều lần.

Các triệu chứng viêm tuyến tiền liệt thường thấy như: người bệnh bị tiểu đêm nhiều lần, có cảm giác đau, sót khi đi tiểu, tiểu són, tiểu ngắt quãng, tiểu nhỏ giọt…

Phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt hay trong Y khoa còn thường gọi với tên u xơ tiền liệt tuyến, u xơ tuyến tiền liệt. Đây là dạng u tuyến tiền liệt lành tính ở nam giới. Khi vào tuổi trung niên, tuyến tiền liệt phát triển quá mức với tốc độ nhanh chóng khiến kích thước tuyến tiền liệt phình to gây chèn ép niệu đạo và một loạt các vấn đề về đường tiết niệu như:

• Đi tiểu nhiều lần cả ngày và đêm
• Tiểu rắt kèm tiểu buốt
• Tiểu yếu đôi khi dừng hoặc nhỏ giọt.
• Bí tiểu, bí tiểu cấp tính
• Tiểu ngắt quãng, tiểu không tự chủ.
• Nước tiểu luôn bị ứ đọng trong bàng quang, kéo dài có thể gây ra sỏi bàng quang.

Tuyến tiền liệt phì đại chèn ép vào niệu đạo (ảnh minh họa)

Bệnh phì đại tuyến tiền liệt có thể điều trị nội khoa bằng các loại thuốc khi kích thước khối u còn nhỏ (dưới 80g). Nhưng nếu kéo dài không được điều trị kịp thời, khối u phát triển lớn có thể gây các biến chứng nhiễm trùng đường tiết niệu, tổn thương bàng quang, sỏi bàng quang hoặc có thể gây suy thận cấp, suy thận mạn… Lúc này, người bệnh không thể dùng thuốc điều trị mà cần phải can thiệp bằng các phương pháp mổ u xơ.

Gửi đến bạn chi tiết:

Ung thư tiền liệt tuyến

Ung thư tiền liệt tuyến cũng do sự lão hóa của các tế bào tuyến tiền liệt gây ra. Nhưng khác với u xơ tiền liệt tuyến, ở bệnh ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh u tuyến tiền liệt ác tính. Các tế bào tuyến tiền liệt bị đột biến gen thành các tế bào ung thư, chúng xâm lấn và phân chia tế bào ung thư với tốc độ phát triển nhanh không kiểm soát gây ra các khối ung thư trong tuyến tiền liệt.

Cũng giống như hầu hết những căn bệnh ung thư khác, ung thư tiền liệt tuyến phát triển âm thầm, không xuất hiện nhiều triệu chứng. Chỉ khi bệnh phát triển về các giai đoạn cuối mới xuất hiện triệu chứng như: bị đau ở lưng, hông háng, xương sườn, hoặc các loại xương khác (có thể do tế bào ung thư đã di căn), dương vật khó cương cứng hoặc khó giữ tình trạng cương cứng, mất kiểm soát khi tiểu hoặc tiểu són, đi tiểu kèm theo máu…

Như trên đã nói, ung thư tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng gì vào giai đoạn sớm, ngoài những thay đổi có thể phát hiện thấy khi thăm khám trực tràng bằng tay hoặc siêu âm hoặc tình cờ phát hiện ra PSA tăng. Tuy nhiên, đôi khi ung thư tuyến tiền liệt cũng gây ra các triệu chứng thường tương tự như phì đại lành tính tuyến tiền liệt.

Tuyến tiền liệt có chức năng rất đặc biệt và quan trọng đối với sức khỏe sinh sản cũng như sinh hoạt hàng ngày của nam giới. Vậy nên hãy chăm sóc tuyến tiền liệt thật tốt bằng việc khám sức khỏe nam giới định kì hoặc chủ động thăm khám bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bất thường về đường tiết niệu (hay tái đi tái lại trong thời gian ngắn và không khỏi dứt điểm) nhằm phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.