Tuyến tiền liệt phình to là bệnh gì?

Tuyến tiền liệt phình to được coi là hiện tượng thường gặp là một chứng bệnh của nam giới xảy ra ở ngoài độ tuổi trung niên. Tuyến tiền liệt phình to là bệnh lành tính nhưng lại gây ra ảnh hưởng lớn đến đời sống của nam giới bởi khi phình to sẽ chèn ép lên bàng quang và niệu đạo dẫn tới bí tiểu, tiểu dắt tiểu són, gây đau khi quan hệ tình dục hay nghiêm trọng hơn là gây ung thư tiền liệt tuyến.

Tìm hiểu về tuyến tiền liệt ở nam giới

Tuyến tiền liệt ở nam giới là một tuyến nằm trước trực tràng và túi tinh, nằm sau xương mu, nằm giữa 2 cơ nâng hậu môn, nằm dưới đáy bàng quang và đồng thời bao quanh một phần ống niệu đạo sau. Với vị trí “đắc địa” như vậy, tuyến tiền liệt được phân công 2 nhiệm vụ chính là: tạo dịch nhầy màu trắng đục hòa vào tinh dịch nuôi dưỡng và bảo vệ tinh trùng; đồng thời kiểm soát lượng nước tiểu thông qua phần niệu đạo sau.

Kích thước tuyến tiền liệt phát triển lớn dần cùng với sự phát triển của cơ thể nam giới. Cụ thể:

• Khi mới sinh ra tuyến tiền liệt ở nam giới có kích thước rất nhỏ chỉ bằng hạt đậu nành.
• Ở tuổi thiếu niên, tuyến tiền liệt phát triển to dần như hạt hạnh nhân.
• Vào độ tuổi thanh niên (20 tuổi) tuyến tiền liệt bắt đầu tạm ngừng phát triển với kích thước trung bình dày khoảng 2,5cm, cao khoảng 3cm, rộng khoảng 4cm và có trọng lượng nặng khoảng 20g – 25g.

Bạn có thể tìm hiểu chi tiết tuyến tiền liệt ở nam giới qua dưới đây:

Hiện tượng tuyến tiền liệt phình to

Tuyến tiền liệt phình to là hiện tượng các tế bào tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển làm cho kích thước và trọng lượng tuyến tiền liệt to lớn dần, không thể giữ ở mức trung bình ổn định (như độ tuổi thanh niên). Mức độ tăng sinh và phình to về kích thước tuyến tiền liệt có thể từ 20g – 180g có nghĩa một tuyến tiền liệt phình to có thể nặng từ 40g – 200g hoặc lớn hơn.

Sự tăng sinh và phình to về kích thước tuyến tiền liệt này thường xảy ra khi nam giới bước vào độ tuổi trung niên ngoài 50 tuổi. Đây được ví như sự “lão hóa ngược” của tuyến tiền liệt ở nam giới.

Hiện tại chưa tìm ra nguyên nhân chính làm tuyến tiền liệt phình to. Tuy nhiên, theo các chuyên gia một số yếu tố có thể tác động khiến tuyến tiền liệt phình to như:

• Do yếu tố tuổi tác: Ở độ tuổi trung niên cơ thể nam giới bắt đầu bị lão hóa, tuyến tiền liệt lão hóa bằng việc tiếp tục phát triển phình to
• Do sự giai tăng hormone DHT (Dihydrotestosterone) trong cơ thể làm kích thích các tế bào tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển.
• Do lối sống sinh hoạt thiếu khoa học kéo dài: bằng việc ăn uống thất thường, không cân bằng giữa protein và chất xơ, thói quen sử dụng nhiều rượu, bia và các chất kích thích.
• Do căng thẳng, stress.

Tuyến tiền liệt phình to là bệnh gì?

Tuyến tiền liệt phình to có thể gây lên các khối u bướu trong tuyến tiền liệt. Có 2 loại u tuyến tiền liệt thường gặp là: u tuyến tiền liệt lành tính (Bệnh u xơ tuyến tiền liệt) và u tuyến tiền liệt ác tính (Bệnh ung thư tuyến tiền liệt).

U tuyến tiền liệt lành tính – Bệnh u xơ tuyến tiền liệt

Đúng như tên gọi của nó, u lành tiền liệt tuyến là một loại u lành tính (không phải ung thư). Các tế bào tuyến tiền liệt phì đại ở loại u này cũng là các tế bào lành tính nên chúng không có khả năng làm lây lan bệnh đến những các bộ khác trong cơ thể.

U tiền liệt tuyến lành tính thường xuất hiện khi nam giới bước vào độ tuổi trung niên – thời điểm các bộ phận trong cơ thể bắt đầu bị lão hóa, suy giảm chức năng và riêng tuyến tiền liệt lựa chọn cách “lão hóa ngược” tăng sinh và phình to lên theo cách riêng của nó.

U xơ tuyến tiền liệt (phì đại tuyến tiền liệt)

U tuyến tiền liệt lành tính còn được gọi thường xuyên với các tên bệnh như: bệnh phì đại tuyến tiền liệt, u xơ tiền liệt tuyến, phì đại tuyến tiền liệt lành tính, u tuyến tiền liệt lành tính.

Mặc dù ít gây nguy hiểm đến sức khỏe hơn u ác tính nhưng u xơ tuyến tiền liệt cũng gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe người bệnh do tuyến tiền liệt chèn ép vào niệu đạo và bàng quang. Một số triệu chứng dễ phát hiện của bệnh như:

• Có hiện tượng bí tiểu hoặc bí tiểu cấp tính
• Số lần đi tiểu tăng vọt cả ban ngày và ban đêm
• Tiểu ngắt quãng
• Tiểu rắt kèm tiểu buốt
• Nước tiểu vẫn ứ đọng trong bàng quang không thể tống hết sau 1 lần đi tiểu
• Lượng nước tiểu đi mỗi lần ít, chỉ khoảng 50 – 100 ml/lần.
• Có cảm giác tiểu không hết, không tiểu tiện được nữa nhưng vẫn luôn có cảm giác mót tiểu.

Một số biến chứng người bệnh u tiền liệt tuyến lành tính có thể gặp phải nếu không được chữa trị kịp thời như: làm nhiễm trùng đường tiết niệu, tạo sỏi bàng quang, sỏi thận, làm tổn thương bàng quang hoặc thậm chí có thể gây suy thận cấp tính, mạn tính.

U tuyến tiền liệt ác tính – Bệnh ung thư tuyến tiền liệt

Cũng là hiện tường phình to và tăng sinh kích thước tuyến tiền liệt nhưng u tuyến tiền liệt ác tính lại có bản chất bệnh khác hoàn toàn so với u lành tính tuyến tiền liệt bởi mức độ bệnh nặng và nguy hiểm hơn rất nhiều.

U tuyến tiền liệt ác tính gây ra bởi các tế bào tuyến tiền liệt đã bị đột biến gen – tế bào ung thư ác tính. Vì vậy khối u bướu ác tính có khả năng di căn ung thư từ tuyến tiền liệt đến các bộ phận khác trong cơ thể. U tuyến tiền liệt ác tính chính là căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt thường gặp ở nam giới trung và cao tuổi hiện nay.

Ung thư tuyến tiền liệt phát triển qua 4 giai đoạn

Cũng giống như các loại bệnh ung thư khác, ung thư tuyến tiền liệt phát triển “âm thầm” ở giai đoạn đầu nên hầu như các triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt rất khó nhận biết. Chỉ đến khi bệnh đã tiến triển nặng, người bệnh mới có thể phát hiện một số triệu chứng bất thường như:

• Phần hông, đùi trên và lưng bị đau thường xuyên, mức độ đau tăng dần theo thời gian.
• Xuất hiện chứng tiểu rắt.
• Đi tiểu khó, đi tiểu nhiều lần cả ngày và đêm
• Cảm giác đi tiểu nhưng không có lực
• Đi tiểu kèm theo máu khiến nước tiểu có màu hồng nhạt (có thể xuất hiện thường xuyên hoặc không thường xuyên)
• Xuất hiện cả máu trong tinh dịch

Nếu không được chữa trị từ giai đoạn sớm bướu ác tính tuyến tiền liệt có thể biến chứng di căn ung thư ở giai đoạn cuối tới một số vị trí như:

• Tế bào bướu tuyến tiền liệt ác tính di căn vào tủy sống chèn vào tủy sống và các dây thần kinh khiến người bệnh bị yếu chân, khó đi lại tự nhiên…
• Chúng di căn sang xương gây bệnh đau nhức xương.
• Có thể gây tử vong trong trường hợp bệnh quá nặng.

Tuyến tiền liệt phình to gây nguy hiểm gì?

Tuyến tiền liệt phình to là bệnh lành tính nhưng lại gây ra nhiều biến chứng như:

• Tuyến tiền liệt quá to làm chặn lại dòng di chuyển của các chất lỏng đi qua đường tiết niệu, gây ứ đọng nước tại bàng quang, bàng quang không bao giờ trống rỗng.
• Nước thải ở lại bàng quang dẫn đến tình trạng bụng căng phồng, đau tức bụng dưới
• Tuyến tiền liệt chèn ép niệu đạo làm bít lỗ niệu đạo, khiến nước tiểu không thể đi ra ngoài và bị đẩy ngược vào trong. Một phần nước tiểu ở lại bàng quang, phần lớn bị tràn ngược về thận và bể thận. Bể thận ngập nước và không thể tiếp tục hoạt động bài tiết và đào thải chất lỏng của cơ thể.
• Trường hợp tuyến tiền liệt phình to không kiểm soát chặn hoàn toàn đường tiểu dẫn đến bí tiểu cấp tính .
• Nước thải, cặn bã bị ứ động là môi trường thuận lợi để các loại vi khuẩn tấn công và gây ra các bệnh viêm nhiễm. Đây cũng là nguyên nhân hình thành các khối sỏi dẫn đến mắc bệnh sỏi bàng quang, sỏi thận.
• Bàng quang và thận không đảm nhiệm được chức năng hoạt động, lâu dần biến chứng và bị hư hại nặng nề.

Cách điều trị khi tuyến tiền liệt liệt phình to

Như đã trình bày ở trên, tuyến tiền liệt phình to có thể là bệnh u xơ tuyến tiền liệt hoặc cũng có thể là bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Vì vậy muốn điều trị tuyến tiền liệt phình to trước tiên người bệnh cần xác định rõ u tuyến tiền liệt là u lành tính hay u ác tính để từ đó có phương pháp điều trị bệnh phù hợp.

Điều trị u xơ tuyến tiền liệt

Để điều trị bệnh u xơ tuyến tiền liệt các bác sĩ chuyên khoa thường dựa vào các kết quả xét nghiệm và kích thước tuyến tiền liệt ở thời điểm hiện tại để đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp. Có 2 phương pháp hay được dùng chữa trị u xơ tuyến tiền liệt hiện nay là uống thuốc điều trị nội khoa từ bên trong cơ thể và mổ cắt bỏ khối u xơ tuyến tiền liệt.

Điều trị nội khoa bằng cách uống thuốc: Đây là phương pháp áp dụng với trường hợp bệnh nhân bị u tuyên tiền liệt lành tính ở giai đoạn đầu, kích thước tuyến tiền liệt còn bé (thường nhỏ hơn 45g). Các loại thuốc dùng điều trị bao gồm thuốc tây y: nhóm thuốc alpha 1 và 5 alpha, thuốc Nam làm giảm kích thước tuyến tiền liệt phì đại với cây Náng hoa trắng, cây trinh nữ hoàng cung, hạt bí đỏ; một số người bệnh tìm đến các bài thuốc Bắc…

Hình ảnh cây Náng hoa trắng

Mổ cắt bỏ khối u xơ tuyến tiền liệt: Phương pháp “dao kéo” này thường dùng với người bệnh u xơ tuyến tiền liệt ở giai đoạn nặng, kích thước khối u tuyến tiền liệt đã lớn (thường lớn hơn 80g) khiến các loại thuốc điều trị nội khoa hầu như không còn tác dụng. Một số phương pháp mổ phổ biến hiện nay như mổ nội soi qua niệu đạo, làm bốc hơi khối u xơ tuyến tiền liệt bằng tia laser hoặc bằng dao Bipolar, nút động mạch phì đại tuyến tiền liệt…

Do chi tiết từng nhóm thuốc điều trị nội khoa và các phương pháp mổ có nội dung quá nhiều chúng tôi không thể đăng tải toàn bộ, mời bạn đọc xem chi tiết dưới đây:

Điều trị bướu tuyến tiền liệt ác tính

Để làm hạn chế quá trình phát triển, xâm lấn tế bào lành và phân chia tế bào của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, bác sĩ điều trị thường áp dụng một số phương pháp như:

• Cắt bỏ khối u ác tính: đây là cách lựa chọn phù hợp cho người bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn đầu – thời điểm các tế bào ung thư tuyến tiền liệt mới hình thành và chưa di căn.
• Xạ trị: là phương pháp dùng các tia bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư, nhằm ngăn chặn sự phát triển phân chia tế bào ung thư, đồng thời tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp này có thể thực hiện ở mọi giai đoạn bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Các phương pháp xạ trị thường có những tác dụng phụ như: khô đỏ bong chóc vùng da bị xạ trị, rụng tóc, người bệnh mệt mỏi… Tuy nhiên các tác dụng phụ này sẽ tự hết khi người bệnh kết thúc đợt xạ trị.
• Làm giảm hormone DHT (Dihydrotestosteron): DHT được cho là nguyên nhân sâu xa khiến các tế bào tuyến tiền liệt tăng sản nhanh chóng. Việc làm giảm các nội tiết tố DHT sẽ tác động làm hạn chế sự tăng sinh của các tế bào tuyến tiền liệt. Có 2 phương pháp điều trị nội tiết tố là: phẫu thuật cắt tinh hoàn và uống thuốc Nam điều trị từ bên trong.
• Liệu pháp điều trị trúng đích điều trị ung thư tuyến tiền liệt: thực hiện bằng cách truyền các loại thuốc đặc trị vào cơ thể người bệnh. Các loại thuốc này có khả năng tấn công những phân tử đặc hiệu trong các tế bào ung thư, từ đó giúp kìm hãm, làm tốc độ phát triển đồng thời tiêu diệt các tế bào ung thư tuyến tiền liệt.